หอพระไตรปิฎกหรือหอไตร สร้างในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ เป็นอาคารไม้สักทรงไทย ใต้ถุนสูง กว้าง ๗.๕๐ เมตร ยาว ๑๑.๕๐ เมตร หลังคามุงกระเบื้องเคลือบ ใช้ปูนปั้นรูปเจดีย์แทนช่อฟ้า ประตู หน้าต่าง และผนังด้านในเขียนภาพลายรดน้ำสวยงามมาก แต่เนื่องจากไม่ได้รับการบูรณะเป็นเวลานาน ลายรดน้ำก็เลือนลางไป ต่อมา รัชกาลที่ ๕ โปรดให้บูรณะขึ้นอีกครั้งสมัยพระธรรมเจดีย์ (อยู่) เป็นเจ้าอาวาส สันนิษฐานว่า แต่เดิมช่อฟ้าหางหงส์หอไตรนี้คงเป็นแบบไทยยุคต้นรัตนโกสินทร์ทั่วไป แต่ที่เห็นเป็นรูปเจดีย์แทนสันนิษฐานว่า ในคราวบูรณะสมัยพระธรรมเจดีย์ (อยู่) ได้ทำเป็นเจดีย์ลอมฟางเล็กทั้งสองข้าง ปั้นด้วยปูนไว้ที่ปั้นลมและชายปั้นลม แทนช่อฟ้าหางหงส์ โดยประสงค์ให้เป็นนิมิตในราชทินนามของท่าน
ในปีพุทธศักราช ๒๕๕๕ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ได้ดำเนินการบูรณะปฏิสังขรณ์โบราณสถานแห่งนี้ให้ดูสวยงามดังเดิม ใช้เป็นที่ศึกษาพระไตรปิฎก ห้องสมุดขนาดย่อม ด้านล่างใช้เป็นห้องเรียนพระปริยัติธรรม
ส่วนโบราณสถานบางแห่ง ได้สูญหายและผุพังไปตามกาลเวลา คือ ศาลาการเปรียญสร้างด้วยไม้ทั้งหลัง ยาว ๑๕ วา กว้าง ๕ วา หลังคามุข ลด ๒ ชั้น มุงกระเบื้องไทย มีช่อฟ้าใบระกา พระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ในรัชกาลที่ ๕ มีตู้บรรจุพร้อม ๑ จบ พระบรมรูปหล่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องยศจอมพลทหารบก
หอพระไตรปิฎก หลังจากได้รับการบูรณะปฏิสังขรณ์แล้วเสร็จ ในช่วงต้นปี ๒๕๕๖
Views: 2