กาพย์วิชชุมาลี

        กาพย์วิชชุมาลี มีลักษณะเหมือนสายฟ้า ในคัมภีร์กาพย์สารวิลาสินี มีบทบัญญัติว่า

สตฺตเมกูนวีสาย          ฐิตา ทุเว สรา สมา

จุทฺทสเม ฉวีสาย         ฐิตา ทุเว สรา สมา

ยสฺมึ ลกฺขณมิทญฺเจ      วิชฺชุมาลีติ สา มตา

        แปลว่า “สระ ๒ ตัว อยู่ในที่ ๗ และที่ ๑๙ เสมอกัน และสระ ๒ ตัวตั้งอยู่ในที่ ๑๔ และที่ ๒๖ เสมอกัน หากลักษณะนี้มีอยู่ในกาพย์ใด กาพย์นั้นชื่อว่า “วิชชุมาลี”

        ถือเอาความตามคาถาดังกล่าว ได้ความว่า กาพย์วิชชุมาลี บทหนึ่งมี ๔ บาท ๆ ละ ๒ วรรค บาทละ ๗ คำ รวม ๔ บาทมี ๒๘ คำ บังคับสัมผัสคำที่ ๗ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๑๙ และคำที่ ๑๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๒๖ และไม่มีการบังคับสระหรือวรรณยุกต์จะมีหรือไม่ก็ได้ เฉพาะคำสุดท้ายของบาทที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้