“ปุฏฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ท่านเรียกว่า “ปุฏคาถา” เป็นชคดีฉันท์ ฯ “ปุฏะ” แปลว่า “คาถาที่เหมือนห่อผ้า เพราะมียติ ๒ ตอนเหมือนมัดผ้า ๒ ปม” มีสูตรว่า “วสุยุควิรตี นา, มฺยา ปุโฏยํ” แปลความว่า “คาถาที่มี น คณะ น คณะ ม คณะ และ ย คณะ มีจังหวะหยุด ๘ และ ๔ พยางค์ ชื่อว่า “ปุฏะ”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมาเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค มีบาทละ ๑๒ คำ เพราะมีบาทละ ๑๒ คำนั้น จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๑๒” เมื่อปรับปรุงแล้วเพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๑ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้
