“อุปชาติฉันท์ ๑๓” ไม่มีในคัมภีร์วุตโตทัย ไม่มีในฉันทศาสตร์ และยังไม่เคยพบในที่ใด ข้าพเจ้าเห็นว่า ฉันท์คู่กันคือ อินทรวิเชียรฉันท์ กับอุเปนทรวิเชียรฉันท์ ซึ่งเป็นฉันท์ ๑๑ มีอุปชาติฉันท์ ๑๑ เป็นฉันท์สลับบาทกันระหว่างฉันท์ทั้ง ๒ และได้กำหนดอุปชาติฉันท์ ๑๒ เพื่อใช้อินทรวงศ์ฉันท์กับวังสัฏฐฉันท์สลับบาทกันอีก เมื่อเป็นเช่นนี้ จึงกำหนดอุปชาติฉันท์ ๑๓ เพื่อใช้ติลกัฏฐฉันท์กับเหมันตดิลกฉันท์สลับกัน โดยเอาบาทที่ ๑ ของติลกัฏฐฉันท์นำ แล้วเอาบาทที่ ๑ ของเหมันตดิลกตามในบทแรก เอาบาทที่ ๑ ของเหมันตดิลกฉันท์นำ เอาบาทที่ ๑ ของติลกัฏฐฉันท์ตามสลับกันไป จะแต่งกี่บทก็ได้ มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้
