“สุมุขีฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ท่านเรียกว่า “สุมุขีคาถา” เป็นติฏฐุภาฉันท์ ฯ “สุมุขี” แปลว่า “คาถาที่มีคณะงามในหนต้น” เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๑ คำ มีสูตรว่า “นชชลคา คทิตา สุมุขี” แปลว่า “คาถาที่มี น คณะ ช คณะ ช คณะ และลหุลอยกับครุลอย ชื่อว่า “สุมุขีคาถา”
ในการบัญญัติฉันท์นั้น ท่านนำเอาสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมาเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค เพราะมีบาทละ ๑๑ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๑๑” เพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับฉันท์บทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่าง ดังนี้
