“วาโตมมีฉันท์” หรือ“ธาตุมมิสสาฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ท่านเรียกว่า “วาโตมมีคาถา” เป็นติฏฐุภาฉันท์ ฯ “วาโตมมี” แปลว่า “คาถาที่มีเสียงเหมือนคลื่นที่เกิดจากลม เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๑ คำ มีสูตรว่า “วาโตมฺมี สา, ยติ สา มฺภา ตคา โค” แปลว่า“คาถาที่มี ม คณะ ภ คณะ ต คณะ และครุลอย ๒ คำ มีจังหวะหยุด ๔ และ ๗ พยางค์นั้น ชื่อว่า “วาโตมมีคาถา”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมาเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค เพราะมีบาทละ ๑๑ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๑๑” แล้วเพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้
Hits: 41