“ลลิตาฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย เรียกว่า “ลลิตาคาถา” เป็นชคตีฉันท์ ฯ “ลลิตา” แปลว่า คาถาที่งามด้วย ต คณะ เป็นต้น เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๒ คำ มีสูตรว่า “วุตตา สุธีหิ ลลิตา ตภา ชรา” แปลความว่า “คาถาที่มี ต คณะ ภ คณะ ช คณะ และ ร คณะ ท่านเรียกว่า “ลลิตา”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค มีบาทละ ๑๒ คำ เพราะมีบาทละ ๑๒ คำนั้น จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๑๒” เมื่อปรับปรุง แล้วเพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๒ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้
Hits: 33