มาลินีฉันท์ ๑๕

     “มาลินีฉันท์”  เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัยท่านเรียกว่า “มาลินีคาถา” เป็นอติสักกรีฉันท์ ฯ “มาลินี” แปลว่า “คาถาที่มีลำดับคณะประกอบด้วย น คณะ เป็นต้น”  เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๕ คำ   มีสูตรว่า “นนมยยยุตายํ, มาลินี โภคิสีหิ” แปลว่า “คาถาที่มี น คณะ น คณะ ม คณะ ย คณะ  ย คณะ มีจังหวะหยุด ๘ และ ๗ พยางค์ ชื่อว่า“มาลินีคาถา”

        ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมา ๑ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๓ วรรค รวม ๑๕ คำ เพราะรวมทั้งบทมี ๑๕ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๑๕” แล้วเพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่าง ดังนี้