“เวควดีฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ในอัทธสมวุตตินิเทศ ท่านเรียกว่า “เวควดีคาถา” ซึ่งแปลว่า “คาถาที่มีกำลังเพราะผูกด้วยคณะและครุที่ซ้ำกัน” เป็นคาถา ๔ บาท บาทคี่มีบาทละ ๑๐ พยางค์ บาทคู่มีบาทละ ๑๑ พยางค์ มีสูตรว่า “ยทิ สตฺติตยํ ครุยุตฺตํ เวควตี ยทิ ภตฺติตยา คา” แปลว่า “คาถาที่มี ส ส ส คณะ และ ครุลอย (ในบาทคี่) มี ภ ภ ภ คณะ และครุลอย ๒ (ในบาทคู่) ชื่อว่า“เวควตี”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมาเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค รวม ๒๑ คำ เพราะรวมทั้งบทมี ๒๑ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์ ๒๑” โดยเลื่อนคำแรกของสมบาท ไปเป็นคำสุดท้ายของวิสมบาท แล้วเพิ่มสัมผัสเข้า คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่าง ดังนี้
Hits: 35