ตอนที่ ๔
หนังสือสั่งการ
————
หนังสือที่จัดทำขึ้นเพื่อกำหนดแนวปฏิบัติงาน ชื่อว่า “หนังสือสั่งการ” มี ๓ ชนิด คือ คำสั่ง ระเบียบ และข้อบังคับ
๑. คำสั่ง
คำสั่ง คือ บรรดาข้อความที่ผู้บังคับบัญชาสั่งการให้ปฏิบัติโดยชอบด้วยกฎหมาย มีรายละเอียดดังนี้
๑. คำสั่ง หมายถึง ให้ลงชื่อส่วนราชการหรือชื่อผู้มีอำนาจออกคำสั่ง
๒. ที่ ให้ลงเลขบอกจำนวนตามปีปฏิทินแล้วลงทับและเลขบอก พ.ศ.
๓. เรื่อง ให้ลงชื่อเรื่องของคำสั่ง
๔. ข้อความ ให้อ้างเหตุผลที่ออกคำสั่งและอำนาจที่ให้ออกคำสั่ง (ถ้ามี) แล้วลงข้อความที่สั่งและวันที่ใช้บังคับ
๕. สั่ง ณ วันที่ ให้ลงเลขบอกวันที่ ชื่อเต็มของเดือนและเลขบอก พ.ศ.
๖. ลงชื่อ ให้ลงชื่อผู้ออกคำสั่งและพิมพ์ชื่อเต็มกำกับไว้ด้วย
๗. ตำแหน่ง ให้ลงตำแหน่งของผู้ออกคำสั่ง
๒. ระเบียบ
ระเบียบ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำนาจหน้าที่วางไว้เพื่อถือเป็นแนวปฏิบัติประจำ จะอาศัยอำนาจของกฎหมายหรือไม่ก็ได้ มีรายละเอียดดังนี้
๑. ระเบียบ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกระเบียบ
๒. ว่าด้วย ให้ลงชื่อของระเบียบ
๓. ฉบับที่ สำหรับลงเมื่อระเบียบเรื่องเดียวกันมี ๒ ฉบับขึ้นไป
๔. พ.ศ. สำหรับลง พ.ศ. ที่ออกระเบียบ
๕. ข้อความ ให้ลงเหตุผลความมุ่งหมายของการออกระเบียบ และอ้างถึงกฎหมายให้อำนาจ (ถ้ามี)
๖. ข้อ ให้เรียงข้อความที่จะใช้เป็นระเบียบ โดยข้อ ๑ ชื่อระเบียบ ข้อ ๒ วันใช้บังคับและข้อสุดท้าย ผู้รักษาการ ถ้าแบ่งเป็นหมวด ให้เอาข้อผู้รักษาการก่อนขึ้นหมวด ๑
๗. ประกาศ ณ วันที่ ลงเลขวันที่ ชื่อเต็มของเดือนและเลขบอก พ.ศ.
๘. ลงชื่อ ให้ลงชื่อผู้ออกระเบียบ พร้อมด้วยชื่อเต็ม
๙. ตำแหน่ง ให้ลงตำแหน่งของผู้ออกระเบียบ
๓. ข้อบังคับ
ข้อบังคับ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำนาจหน้าที่กำหนดให้ใช้โดยอาศัยอำนาจของกฏหมายที่บัญญัติให้กระทำได้ มีรายละเอียด ๙ คือ ข้อบังคับ, ว่าด้วย, ฉบับที่, พ.ศ., ข้อความ, ข้อ, ประกาศ ณ วันที่, ลงชื่อ และตำแหน่ง มีนัยดังระเบียบโดยอนุโลม
ในทางการคณะสงฆ์ หนังสือสั่งการทั้ง ๓ ชนิดนี้ คงปรากฏมีชื่อชัดเจน แต่มีใช้เฉพาะคำสั่งและระเบียบ ส่วนข้อบังคับ คงมีเฉพาะชื่ออยู่ หาได้มีบทบัญญัติใดกำหนดให้กระทำได้ไม่