Category: วิทยาพระสังฆาธิการ (๔)

หมวด ๒ วิธีไต่สวนมูลฟ้อง ——————–      วิธีไต่สวนมูลฟ้อง เป็นวิธีเริ่มแรกในคณะผู้พิจารณาชั้นต้น ซึ่งวิธีปฏิบัติในคณะผู้พิจารณาชั้นต้นนั้น แยกเป็น ๒ วิธี คือ “วิธีไต่สวนมูลฟ้อง” และ “วิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นต้น” ซึ่งผู้ศึกษาควรทราบความหมายและขั้นตอนแห่งวิธีทั้งสองนี้…

หมวด ๑ วิธีปฏิบัติเบื้องต้น ———————      ในหมวดนี้ กำหนดหลัก ๔ ประเด็นคือ      ๑. ผู้ปฏิบัติในเบื้องต้น      ๒. วิธีปฏิบัติในกรณีที่มีโจทก์ฟ้องพระภิกษุ     …

ลักษณะ ๓ การลงนิคหกรรม ———– หมวด ๑ วิธีปฏิบัติเบื้องต้น หมวด ๒ วิธีไต่สวนมูลฟ้อง หมวด ๓ วิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรม ส่วนที่ ๑ หลักทั่วไป…

ลักษณะ ๒ ผู้มีอำนาจลงนิคหกรรม ——————–      เรื่องผู้มีอำนาจลงนิคหกรรมตามลักษณะ ๒ รวม ๗ ข้อ เป็นส่วนหลักเกณฑ์อันสำคัญ เพื่อให้สะดวกแก่การศึกษา จะรวมเป็น ๕ ประเด็น คือ.-…

ลักษณะ ๑ บทนิยาม ——————      อันบทนิยามคือ “บทให้ความหมาย” หรือ “บทให้คำจำกัดความ” เป็นบทที่ต้องศึกษาให้เข้าใจ เพราะเป็นส่วนหลักการ และในข้อ ๔ มีบทนิยาม ๑๘ บท…

บันทึกสรุปคำบรรยาย[1] กฎมหาเถรสมาคมฉบับที่ ๑๑ โดย… พระธรรมปริยัติโสภณ เจ้าคณะภาค ๑๐ ——————-      อันนักปกครองทั้งทางราชอาณาจักรและทางพุทธจักร จัดการปกครองหมู่คณะในอาณาจักรนั้น ๆ ก็เพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขเป็นหลักสำคัญ มิใช่เพื่อประโยชน์อย่างอื่น แต่จะให้บรรลุผลสมมโนปณิธานได้นั้น ต้องใช้อุปกรณ์พิเศษ…

หมวด ๖ เบ็ดเตล็ด ————–     หมวดเบ็ดเตล็ด เป็นหมวดที่มีความกว้าง ๆ  และโดยลักษณะจะจัดลงในหมวดใด ๆ โดยเฉพาะมิได้ เพราะมีลักษณะเกี่ยวพันอยู่ในหลายหมวด ท่านบัญญัติรวมไว้เป็นหมวดหนึ่ง เรียกว่า “หมวดเบ็ดเตล็ด” มีบทบัญญัติ…

หมวด ๕ วิธีบังคับตามคำวินิจฉัยลงนิคหกรรม ——————–      วิธีบังคับจำเลยหรือผู้ถูกสั่งลงนิคหกรรม ให้ปฏิบัติตามคำวินิจฉัยหรือคำสั่งลงนิคหกรรมนั้น ชื่อว่า “วิธีบังคับตามคำวินิจฉัยลงนิคหกรรม” นับเป็นวิธีที่สำคัญยิ่งเพราะการวินิจฉัยลงนิคหกรรมหรือคำสั่งลงนิคหกรรมใด ๆ ถึงจำเลยหรือพระภิกษุผู้ถูกสั่งลงนิคหกรรม จะสั่งลงชื่อรับทราบแล้ว หรือถือว่าได้รับทราบแล้ว ก็เป็นเพียงแต่บังคับให้รับทราบเท่านั้น คำวินิจฉัยหรือคำสั่งนั้น…

หมวด ๔ วิธีอ้างพยานหลักฐาน ————–      อันพยานหลักฐานนั้น เป็นส่วนประกอบคำฟ้องของโจทก์และคำให้การแก้ของจำเลยที่สำคัญยิ่ง หากจะกล่าวว่า พยานหลักฐานเป็นจุดยืนของโจทก์และจำเลยก็ได้เพราะโจทก์จะฟ้องพระภิกษุใด หรือผู้กล่าวหาจะกล่าวหาพระภิกษุรูปใดก็ตาม จะฟ้องหรือกล่าวหาโดยไม่มีพยานหลักฐานประกอบเลยมิได้ เพราะหากฟ้องหรือกล่าวหาโดยปราศจากพยานหลักฐานแล้ว อาจถูกฟ้องเป็นคดีอาญาความผิดฐานหมิ่นประมาท ตามประมวลกฏหมายอาญา มาตรา ๓๒๖…

ส่วนที่ ๔ วิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นฎีกา ———–      อันวิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นฎีกา ซึ่งเป็นวิธีการใช้อำนาจ ตุลาการชั้นสูงสุด เป็นวิธีการปฏิบัติงานสำหรับตรวจสอบการปฏิบัติของชั้นต้นและชั้นอุทธรณ์ เป็นวิธีที่ไม่มีวิธีใดลบล้างหรือคัดค้านได้ไม่ว่ากรณีใด ทั้งนี้ นับเป็นวิธีการอันประณีตที่สุด เพื่อให้พระสังฆาธิการได้ศึกษาวิธีการชั้นนี้ ขอกำหนดสาระในชั้นนี้เป็น ๕ ประเด็น…

ส่วนที่ ๓ วิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นอุทธรณ์ ————–      อันวิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นอุทธรณ์ เป็นวิธีใช้อำนาจตุลาการชั้นที่   ๒ เป็นชั้นตรวจการปฏิบัติงานของคณะผู้ปฏิบัติงานชั้นต้น ซึ่งชั้นนี้มีอำนาจรื้อฟื้นคำวินิจฉัยชั้นต้นวินิจฉัยใหม่ การใช้อำนาจชั้นนี้ เป็นการกรองการปฏิบัติงานชั้นต้น    เพื่อให้ได้รับความยุติธรรมมากขึ้น ขอกำหนดสาระในชั้นนี้เป็น ๖ ประเด็น …

ส่วนที่ ๒ วิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นต้น —————      อันวิธีพิจารณาวินิจฉัยการลงนิคหกรรมชั้นต้นนี้ เป็นฝ่ายวิธีสบัญญัติ ซึ่งว่าด้วยวิธีการปฏิบัติเกี่ยวกับการลงนิคหกรรม นับเป็นวิธีปฏิบัติที่ละเอียดสุขุมคัมภีรภาพ ทั้งวิธีปฏิบัติในส่วนนี้ เป็นวิธีที่จะต้องใช้มากกว่าในชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกา ทั้งวิธีปฏิบัติในชั้นนี้ เป็นอำนาจหน้าที่ของผู้ปกครองสงฆ์ทุกชั้น จึงจำเป็นที่พระสังฆาธิการจะต้องศึกษให้เข้าใจโดยละเอียด ในการพัฒนาพระสังฆาธิการชั้นเจ้าคณะนี้ ขอกำหนดประเด็นสำคัญเป็น…